Slaapplaatstelling Grote Zilverreigers winter 2013/2014:
In het kader
van de landelijke telling van slaapplaatsen van Grote Zilverreigers wordt op verschillende plaatsen in De Kempen geteld.
Hieronder enkele gegevens.
De reglementen van de telling (alsmede enkele tips), zoals die door de
landelijke coordinatoren werden doorgegeven :
De telling begint een half uur voor zonsondergang. In principe gaan we door tot 3 kwartier
na zonsondergang, of zolang de lichtomstandigheden dit zinvol maken. Geef niet op wanneer je na een uur nog niets hebt gezien; de binnenkomst kan soms erg laat
zijn! Noteer van iedere binnenvliegende vogel of groep het exacte tijdstip van
aankomst, en indien mogelijk ook de aanvliegrichting. Dat laatste kan een indicatie geven waar de vogels de dag hebben doorgebracht.
Typische vlucht is een rustige roeivlucht, gevolgd door een glijvlucht de
laatste 100-150 m, die vaak afgesloten wordt met een spectaculaire klapwiekende duikvlucht. Blauwe Reigers laten vaak wel een rauwe roep horen bij
aankomst; grote zilvers roepen doorgaans niet in de vlucht, al kun je soms wel wat geluidjes opvangen van de slaapplaats zelf. Kies dus een plek die
goed uitzicht biedt op de slaapplaats en op het luchtruim (aanvliegroutes).
Methodiek
zoeken slaapplaatsen :
Slaaplaatsen kun je vinden door overdag gunstige gebieden uit te kammen, en gevonden concentraties
fouragerende zilvers te volgen tot aan de schemering. Zorg daarbij dat je over
voldoende gebiedskennis beschikt, of over een goede kaart. Aan de hand van een kaart en waarnemingen van wegvliegende vogels kun je vaak wel een
inschatting maken waar zich de slaapplaats zou kunnen bevinden.
Veel slaapplaatsen bevinden zich in de buurt van water, vaak ook in de buurt van
aalscholverkolonies of reigerkolonies. Grote zilvers slapen vooral in elzen, wilgen, berken etc.
Aanvullende opmerkingen betreft de telling van 2012/2013:
Locatie | Telling 1 | Telling 2 | Telling 3 | Teller(s) |
aantal exx | aantal exx | aantal exx | compleet of gedeeltelijk aanwezig | |
Visvijvers Bergeijk | 8 | 0 | 9 | B. en C. van Gestel en/of F. Huijbers |
De Malpie | 0 | 1 | - | F. de Blom |
Ringselvennen | 0 | 14 | 5 | T. van Mierlo en/of W. Beeren |
Hageven / De Plateaux | 2 | 3 | 9 | P. Schuurmans en/of H. Claes |
Landschotse Heide | 9 | 28 | 21 | M. Sloendregt |
De Flaes | 3 | 13 | 19 | B. van Opstal |
Beuven | 24 | 20 | 33 | R. & H. v.d. Heuvel (en J. & R. Kastelijn) |
Soerendonks Goor | 11 | 19 | 24 | P.van Rooij en/of T.van Lierop |
Pastoorsweijer | 14 | 18 | 14 | H. van der Leij (en A. Sprengers) |
Visvijvers Valkenswaard | 11 | 21 | 16 | P. Wouters en/of J. Kolsters |
Groot/Klein Meer Vessem | 2 | 0 | 0 | H. Fokkens en/of H. Hermans (1x G.Helmes) |
Heuvelse Putten | 0 | 3 | 5 | H. Verbakel |
Opm: "0" = geen vogels op slaapplaats waargenomen, "-" = niet geteld of nog geen gegevens ontvangen
Telling 1 (5 / 6 oktober 2013)
5 oktober 2013 was voor ons
weer de eerste telling van de slaapplaatsen van Grote Zilverreigers. Waarom
door SOVON voor deze vroege datum is gekozen is niet geheel duidelijk.
Het nadeel van zo vroeg in oktober tellen is dat er nog erg veel doortrek is
en dat de resultaten ook niet echt te vergelijken zijn met eerdere jaren.
Desalniettemin kunnen we toch een fraai resultaat noteren: 84exx
T.o.v. de afgelopen 3 jaren dus geen stijging meer dit jaar maar vergelijken
met die eerdere jaren is vanwege de vroege datum niet helemaal eerlijk.
Met 24exx is het Beuven hofleverancier voor deze telling, maar De Maaij en
Pastoorsweijer (waar de Grote Zilvers vrijelijk tussen lijken uit te
wisselen) vallen met totaal 22exx ook zeker niet tegen.
Zowel Soerendonk als de visvijvers Valkenswaard spekken de aantallen ook nog
goed met hun 11exx en ook de Landschotse Heide doet nog een flinke duit in
de zak met een fraaie 9exx.
Voor de Vessemse Vennen en het Hageven zijn 2exx op de slaapplaats geen
uitzondering, maar voor De Flaes vallen de 3exx die daar verbleven dan toch
weer wat tegen.
Hoewel de Malpie wel vaker geen slapers huisvest was dat deze ronde ook het
geval bij de Ringselvennen en de Heuvelse Putten.
Dit winterhalfjaar wordt er slechts 2x geteld. Het zal dan ook afwachten
zijn wat het weer in februari 2014 zal gaan doen (of gedaan heeft) om iets
zinnings over de resultaten te kunnen zeggen.
De februaritelling kan wel weer een mooi vergelijk met voorgaande jaren
opleveren.
Telling 2 (21/22 december 2013)
Deze decembertelling was dit
winterhalfjaar eigenlijk niet gepland omdat SOVON één lijn wilde trekken voor
alle slaapplaatstellingen die zij organiseren (en die zijn ook slechts 2x per
seizoen). Na wat navraag bleek gelukkig dat er voldoende animo was om deze
decembertelling toch door te laten gaan in De Kempen. Het weer zat gelukkig erg
mee: er was geen ijsbedekking en het was droog. Wel stond er een stevige wind.
Al met al best goede vooruitzichten voor een succesvolle telling dus. En dat
bleek ook wel...
De eerste gegevens kwamen van het Hageven deze ronde en dat begon meteen al
goed: hoewel deze slaapplaats ook dikwijls onbezet blijft verbleven er nu toch 3
slapers. Verder werden daar nog een IJsvogel, Houtsnip, Klapekster en
Waterpieper waargenomen.
Vervolgens meldden de tellers van het Soerendonks Goor, ook altijd goed voor
leuke aantallen, een fraaie 24exx op de slaapplaats. Bij de relatief nieuwe
slaapplaats Heuvelse Putten werden 3 slapers geteld. Vervolgens deed de
Landschotse Heide een flinke duit in de zak met maarliefst 28 exemplaren. De
toplocatie van deze telronde!! Daar werd tevens nog een IJsvogel gezien en er
sliepen 32 Kleine Zwanen op het Keijenhurkven. Voor de Visvijvers Valkenswaard
konden deze ronde de hoogste aantallen tot nu toe op deze plek genoteerd worden:
maarliefst 21exx, ook allen staand in het water. Bij de Ringselvennen werd het
hoogste aantal ooit geëvenaard met 14exx.
Bij de Pastoorsweijer en De Maaij was deze ronde het een en ander gaande. Harrie
meldde van de Pastoorsweijer 18 exemplaren die rond 17:00u tegelijkertijd
invielen en tot het einde van de telling op hun slaapplaats (in de beschutting
staand in het water voor het riet) verbleven. Van De Maaij werd gemeld dat er
diverse exemplaren aanwezig waren bij aanvang van de telling, maar dat vlak voor
17:00u door jagers enkele schoten werden gelost werden gelost en alles dat daar
verbleef opvloog richting Pastoorsweijer.
Bij de Vessemse vennen waren werkzaamheden uitgevoerd en stond het water
opmerkelijk laag. Daar werden dan ook helaas geen slapers waargenomen.
Bij De Malpie deze ronde 1 slaper en bij De Flaes verbleven 13 exemplaren laag
in de Elzen op het eilandje.
Bij het Beuven konden we tot slot 20exx noteren die vanwege de wind in het water
voor het eiland hun heil zochten.
Al met al een geslaagde telling dus met opgeteld een fraaie 140exx, een
nieuw record. Ook was deze telling mooi te zien dat de vogels met zo'n stevige
wind gewoon de beschutting opzoeken en dat dan een staanplaats, soms in het
water, ook prima als slaapplaats dienst doet. We zijn benieuwd of we over dit
soort aantallen nog heen kunnen...
Telling 3 (22/23 februari 2014)
De vorige telling bleek een
gigantisch succes met een nieuw record aan slapers in De Kempen. De
vooruitzichten voor de februaritelling waren prima. Geen ijsbedekking, niet te
koud, niet teveel wind. Prima telomstandigheden dus. Blijkbaar vonden de Grote
Zilvers het ook prima, want de aantallen rezen de pan weer uit.
Bij De Flaes begon het al meteen goed. Maarliefst 19exx vielen daar op de
slaapplaats in; een nieuw slaapplaatsrecord aldaar. Van de Ringselvennen dan
weer een wat ander geluid. Weliswaar verbleven daar toch 5 slapers op de
slaapplaats, maar na de 14exx van vorige telling was daar toch op meer gehoopt.
Het Hageven zorgde met hun 9exx ook voor een fraaie bijdrage deze ronde maar bij
de Vessemse Vennen, die op zondag werden geteld, bleef de slaapplaats helaas
onbezet.
Het Beuven bleek deze ronde hofleverancier met 33exx en de telling op het
Soerendonks Goor zorgde ervoor dat er nog eens 24exx bijkwamen.
Bij de Pastoorsweijer en De Maaij geen verstoring deze ronde en dus bleken beide
slaapplaatsen weer bezet.
Bij De Maaij vielen 9exx op de slaapplaats in en bij de Pastoorsweijer een
fraaie 14exx.
Bij de Landschotse Heide was het wat lastig tellen deze ronde. De vogels vielen
nog laat in, sommige in groepjes, sommige solo. Er was wat onrust onder de
vogels op de slaapplaats waardoor er diverse verplaatsingen waren. Door het
gebrek aan vrij zicht op de eigenlijke slaapplaats werd het aantal slapers daar
op het minimum aantal van 21exx gehouden, met 25exx als mogelijk maximum.
Bij de visvijvers Valkenswaard kwamen 16exx slapen en als extra hoogtepuntje
werden daar nog 12 Wilde zwijnen gezien die door het riet liepen. Tot slot
leverde de relatief nieuwe slaapplaats de Heuvelse Putten nog een fraaie 5exx en
De Malpie werd helaas niet geteld.
Totaal dus 155exx !!! Het begint eentonig te worden, maar dit is wéér een
nieuw record.
Hieronder een grafiekje dat fraai de aantalsontwikkeling over de afgelopen 10
jaar tellen weergeeft (met dank aan Roel).
We blijven ons afvragen wanneer deze stijgende trend zijn
top bereikt.
Robert Kastelijn