Slaapplaatstelling Grote Zilverreigers winter 2012/2013:
In het kader
van de landelijke telling van slaapplaatsen van Grote Zilverreigers wordt op verschillende plaatsen in De Kempen geteld.
Hieronder enkele gegevens.
De reglementen van de telling (alsmede enkele tips), zoals die door de
landelijke coordinatoren werden doorgegeven :
De telling begint een half uur voor zonsondergang. In principe gaan we door tot 3 kwartier
na zonsondergang, of zolang de lichtomstandigheden dit zinvol maken. Geef niet op wanneer je na een uur nog niets hebt gezien; de binnenkomst kan soms erg laat
zijn! Noteer van iedere binnenvliegende vogel of groep het exacte tijdstip van
aankomst, en indien mogelijk ook de aanvliegrichting. Dat laatste kan een indicatie geven waar de vogels de dag hebben doorgebracht.
Typische vlucht is een rustige roeivlucht, gevolgd door een glijvlucht de
laatste 100-150 m, die vaak afgesloten wordt met een spectaculaire klapwiekende duikvlucht. Blauwe Reigers laten vaak wel een rauwe roep horen bij
aankomst; grote zilvers roepen doorgaans niet in de vlucht, al kun je soms wel wat geluidjes opvangen van de slaapplaats zelf. Kies dus een plek die
goed uitzicht biedt op de slaapplaats en op het luchtruim (aanvliegroutes).
Methodiek
zoeken slaapplaatsen :
Slaaplaatsen kun je vinden door overdag gunstige gebieden uit te kammen, en gevonden concentraties
fouragerende zilvers te volgen tot aan de schemering. Zorg daarbij dat je over
voldoende gebiedskennis beschikt, of over een goede kaart. Aan de hand van een kaart en waarnemingen van wegvliegende vogels kun je vaak wel een
inschatting maken waar zich de slaapplaats zou kunnen bevinden.
Veel slaapplaatsen bevinden zich in de buurt van water, vaak ook in de buurt van
aalscholverkolonies of reigerkolonies. Grote zilvers slapen vooral in elzen, wilgen, berken etc.
Aanvullende opmerkingen betreft de telling van 2012/2013:
Locatie | Telling 1 | Telling 2 | Telling 3 | Teller(s) |
aantal exx | aantal exx | aantal exx | compleet of gedeeltelijk aanwezig | |
Visvijvers Bergeijk | 7 | 0 | 0 | B. van Gestel |
De Malpie | 0 | 4 | 0 | F. de Blom |
Ringselvennen | 14 | 7 | 0 | T. van Mierlo en/of W. Beeren |
Hageven / De Plateaux | 4 | 4 | 5 | H. Claes |
Landschotse Heide | 25 | 12 | 1 | M. Sloendregt |
De Flaes | 4 | 11 | 4 | B. van Opstal |
Beuven | 11 | 10 | 5 | R. & H. v.d. Heuvel (en J. & R. Kastelijn) |
Soerendonks Goor | 11 | 22 | 0 | P.van Rooij en T.van Lierop |
Pastoorsweijer | 6 | 17 | 0 | H. van der Leij |
Visvijvers Valkenswaard | 10 | 13 | 0 | P. Wouters en/of J. Kolsters |
Groot/Klein Meer Vessem | 9 | 0 | 0 | H. Fokkens en/of H. Hermans |
Klotputten Eindhoven / Heuvelse Putten | 0 | 12 | 0 | H. Verbakel |
Opm: "0" = geen vogels op slaapplaats waargenomen, "-" = niet geteld of nog geen gegevens ontvangen
Telling 1 (20/21 oktober 2012)
Telling 2 (22/23 december 2012)
Telling 3 (23/24 februari 2013)
Wat een schril contrast een beetje
ijs teweeg kan brengen... Vrijdag voor de telling waren de meeste wateren in
onze regio nog enigszins ijsvrij.
Bij het Beuven leverde dat die dag op de slaapplaats bijvoorbeeld nog 20 Grote
Zilvers op, dus de verwachtingen waren nog best hoog gespannen.
Na een afmelding voor De Malpie op vrijdag, besloot ik zaterdagochtend al voor
dag en dauw op die locatie een ochtendtelling te doen.
Terwijl ik er in het donker heen liep zag ik bij het passeren van de Vaarvenen
en later ook tijdens het gloren bij het Groot Malpieven dat het water op slechts
enkele kleine plekjes na geheel dichtgevroren was. Ik vreesde met grote vrezen
voor de tellingen later die dag op de andere locaties in De Kempen.
De eerste resultaten kwamen van de Landschotse Heide van vrijdagavond: slechts 1
slaper...
Daarna dus De Malpie de zaterdagochtend erna: geen slapers...
Gelukkig was er tijdens de middag/avondtellingen wel wat activiteit, maar het
leverde toch vreemde resultaten op.
Bij de nieuwe slaapplaats bij de Heuvelse Putten werden slechts 2 overvliegende
exemplaren gezien, geen slapers...
Bij de Visvijvers Valkenswaard vertrokken laat nog 3 exemplaren strak in linie
in noordelijke richting. Geen slapers daar...
Bij het Beuven verbleven vervolgens tot het donker was 5 exemplaren rond een wak
op het ijs samen met enkele duizenden riet- en kolganzen en wat Knobbelzwanen,
Kleine Zwanen en Grote Zaagbekken. Daar dus wel 5 slapers.
Ook bij De Flaes werden Grote Zilvers opgemerkt die eveneens op het ijs direct
onder de eigenlijke slaapplaats invielen. 4 slapers aldaar.
En vervolgens werden van het Hageven ook 5 slapers gemeld.
Bij De Maaij werden, naast een man Blauwe Kiekendief, 4 solitaire naar N/NW
overvliegende Grote Zilverreigers gemeld maar de slaapplaats bleef onbezet...
Vanuit De Maaij naar N/NW ligt natuurlijk de Pastoorsweijer. Ook daar
verrassende taferelen: gedurende de telling verbleven daar maximaal 10
exemplaren
(waaronder hoogstwaarschijnlijk ook de 4 exemplaren die bij De Maaij over kwamen
vliegen) maar iets na half zevenen gaan ineens alle exemplaren op de wieken.
Die zijn in ieder geval in het half uur daarna ook niet teruggekeerd. Geen
slapers daar dus...
Het Soerendonks Goor dan misschien: daar waren bij aanvang van de telling geen
Grote Zilvers aanwezig. Een half uur later stonden ineens 5 Grote Zilvers op het
ijs aan de rand van een wak, iets later nog aangevuld met een 6e exemplaar. Iets
na half zeven vliegen ineens de 6 Grote Zilvers van het ijs op en verdwijnen
uit het zicht achter de bomen. Er werd nog een poging ondernomen om ze te
vinden, maar helaas. Ook daar vooralsnog geen slapers op de bekende slaapplaats.
Bij zowel de Vessemse Vennen als de Ringselvennen verbleven geen Grote Zilvers
en de slaapplaatsen bleven op die locaties deze ronde verder ook onbezet.
Samenvattend: als overvliegende en tijdelijk ter plaatste verblijvende
exemplaren mee zouden tellen dan hadden we deze ronde de 40 exemplaren nog wel
gehaald.
Nu, met alle perikelen hierboven beschreven, komen we niet verder dan een
schamele 15exx...
Rest natuurlijk de vraag die de afgelopen jaren al best vaak is gesteld: als een
groot deel van de vogels bij ijsbedekking niet op de bekende slaapplaatsen
verblijven, waar zitten ze dan wel? Blijkbaar hangen ze bij deze telronde i.i.g.
toch nog wel in de regio rond gezien de aantallen die op sommige slaapplaatsen
toch nog worden gezien (maar dus niet blijven slapen). Mogelijk worden toch
tijdelijke slaaplocaties langs open wateren opgezocht.
Robert Kastelijn