Slaapplaatstelling Grote Zilverreigers winter 2011/2012:

In het kader van de landelijke telling van slaapplaatsen van Grote Zilverreigers wordt op verschillende plaatsen in De Kempen geteld. Hieronder enkele gegevens.

De reglementen van de telling (alsmede enkele tips), zoals die door de landelijke coordinatoren werden doorgegeven :

De telling begint een half uur voor zonsondergang. In principe gaan we door tot 3 kwartier na zonsondergang, of zolang de lichtomstandigheden dit zinvol maken. Geef niet op wanneer je na een uur nog niets hebt gezien; de binnenkomst kan soms erg laat zijn! Noteer van iedere binnenvliegende vogel of groep het exacte tijdstip van aankomst, en indien mogelijk ook de aanvliegrichting. Dat laatste kan een indicatie geven waar de vogels de dag hebben doorgebracht.
Typische vlucht is een rustige roeivlucht, gevolgd door een glijvlucht de laatste 100-150 m, die vaak afgesloten wordt met een spectaculaire klapwiekende duikvlucht. Blauwe Reigers laten vaak wel een rauwe roep horen bij aankomst; grote zilvers roepen doorgaans niet in de vlucht, al kun je soms wel wat geluidjes opvangen van de slaapplaats zelf. Kies dus een plek die goed uitzicht biedt op de slaapplaats en op het luchtruim (aanvliegroutes).

Methodiek zoeken slaapplaatsen :

Slaaplaatsen kun je vinden door overdag gunstige gebieden uit te kammen, en gevonden concentraties fouragerende zilvers te volgen tot aan de schemering. Zorg daarbij dat je over voldoende gebiedskennis beschikt, of over een goede kaart. Aan de hand van een kaart en waarnemingen van wegvliegende vogels kun je vaak wel een inschatting maken waar zich de slaapplaats zou kunnen bevinden. 
Veel slaapplaatsen bevinden zich in de buurt van water, vaak ook in de buurt van aalscholverkolonies of reigerkolonies. Grote zilvers slapen vooral in elzen, wilgen, berken etc.

Aanvullende opmerkingen betreft de telling van 2011/2012:

Locatie Telling 1 Telling 2 Telling 3 Teller(s)
aantal exx aantal exx aantal exx compleet of gedeeltelijk aanwezig
Visvijvers Bergeijk 4 4 5 B.van Gestel / H.Verbakel
De Malpie 0 0 0 F. de Blom
Ringselvennen 0 6 13 T.van Mierlo en/of W.Beeren
Hageven / De Plateaux 0 0 0 H. Claes / P.Schuurmans
Landschotse Heide 6 16 12 M. Sloendregt
De Flaes 4 6 8 B.van Opstal
Beuven 8 16 18 R. & H. v.d. Heuvel (en J. & R. Kastelijn)
Soerendonks Goor 12 13 14 P.van Rooij en T.van Lierop of Rene Weenink
Pastoorsweijer 13 11 7 W.Witteveen
Visvijvers Valkenswaard 14 15 11 P. Wouters, J. Kolsters
Groot/Klein Meer Vessem 4 3 0 H. Fokkens of H. Hermans
Klotputten Eindhoven - 0 0 J. en R. Kastelijn / H.van der Leij

Opm: "0" = geen vogels op slaapplaats waargenomen, "-" = niet geteld of nog geen gegevens ontvangen

Telling 1 (22/23 oktober 2011)

De eerste slaapplaatstelling van de Grote Zilverreigers van seizoen 2011/2012 zit er weer op. Omdat oktober 2010 (42exx) wat tegenviel na bijv. oktober 2008 (90exx), waren we toch benieuwd hoe de aantallen op de slaapplaatsen zich verder zouden ontwikkelen. Totaal werden deze ronde een fraaie 65exx geteld.
Bij het Hageven verbleef een Grote Zilver die om 18:10u richting noordwest (Soerendonks Goor?) verdween. Tevens verbleven op maandag tijdens de telling bij De Malpie 2 Grote Zilvers bij het Groot Malpieven. 1ex vloog op en verdween richting Pastoorsweijer/De Maaij, de andere vogel verdween richting Visvijvers Valkenswaard. Op 21 oktober stonden bij het Diessens Broek nog 10 exemplaren bij elkaar. Misschien interessant om eens een avondbezoek aan te wagen om te zien of de vogels ook in het gebied slapen of zich toch verplaatsen naar een nabij gelegen slaaplocatie...

Bij het Groot/Klein Meer sliepen verder nog zo'n 1500 Spreeuwen terwijl bij de Visvijvers Valkenswaard een schatting van zo'n 10000 Spreeuwen op zoek naar een slaapplaats werd gedaan. Op verschillende slaapplaatsen werden Aalscholvers en Blauwe Reigers als bijsoorten gemeld en een bijzondere melding kwam van De Maaij: samen met 3 Witgatjes werden hier maarliefst 16 Mandarijneenden waargenomen. Bij het Hageven werden gedurende de telling Klapekster, Waterpieper, Putter, Groenpootuiter en 4 Kleine barmsijzen waargenomen, terwijl bij het Beuven nog 5 Bonte Strandlopers rondvlogen en eveneens een Klapekster ter plaatse was.
 

Telling 2 (10/11 december 2011)

Nu de trek van de Grote Zilvers voorbij is en de winterpopulatie wat stabieler zou moeten zijn, waren we benieuwd naar de aantallen deze ronde. Het was goed weer en er was nog geen sprake van ijsbedekking, dus op zich zou een aardig beeld van de populatie gevormd moeten kunnen worden. En dat bleken een zeer fraaie 90exx te zijn: een nieuw record voor een decembertelling!
Helaas bleven het Hageven en De Malpie zonder slapers, hoewel op beide locaties wel over/wegvliegende exemplaren werden gezien. Bij het Hageven leken die wegvliegers richting Soerendonk te gaan en bij De Malpie vlogen ze richting Visvijvers Valkenswaard.
Het Beuven en de Landschotse Heide waren met 16exx hofleverancier deze ronde en ook de Visvijvers Valkenswaard (15exx), Soerendonks Goor (13exx) en de Pastoorsweijer (11exx) waren goed vertegenwoordigd. Gelukkig ook bij de Ringselvennen weer slapers deze ronde (6exx) en ook het Groot/Klein Meer bleek weer bezet (3exx). Tot slot zorgden De Flaes (6exx) en De Maaij (4exx) ervoor dat dit fraaie resultaat een feit werd.

Tevens deze ronde een nieuwe locatie aan de tellijst toegevoegd: De Klotputten te Eindhoven. Helaas geen slapers daar deze ronde, maar er was indicatie dat er weleens een slaapplaats zou kunnen zijn. Wel werd in de directe omgeving (in de weilanden bij ASML) een Grote Zilverreiger waargenomen die later op de dag opvloog richting de Philips Visvijvers aan de zuidkant van de snelweg. Mogelijk daar dus een slaapplaats of mogelijk vind er ook een wisselwerking plaats tussen Klotputten en Philipsvijvers. Wij vonden de locatie bij de Klotputten er op het oog wel geschikt uitzien, zeker de plas met de eilandjes erin. Maar vanwege het drukke fietspad direct langs de zuidkant van die vijver en het feit dat er wandelpaden direct langs het water lopen die tot in het donker door veel hondenuitlaters worden bewandeld zou dat er volgens ons voor kunnen zorgen dat de locatie niet bezet wordt.

Als leuke aanvullende soorten werden o.a. gezien: een Middelste Zaagbek tussen wat Grote Zaagbekken bij het Beuven, 6 Kleine Zwanen, een Waterpieper en een Klapekster bij het Hageven, een IJsvogel en een Bosuil bij De Maaij en tot slot een Grote Gele Kwikstaart bij de Klotputten.
 

Telling 3 (25/26 februari 2012)

Na de strenge vorstperiode in de eerste weken van februari 2012 was het afwachten hoe snel de winterpopulatie zich zou herstellen. Vrijwel alle Grote Zilverreigers waren gedurende deze periode van hun slaapplaatsen verdwenen. Tevens leken de afgelopen week de eerste trekkers zich al weer aan te melden. Verspreid over De Kempen werden gelukkig de weken na de vorst weer volop Grote Zilvers waargenomen. Het weer was goed (droog), het ijs was volledig verdwenen en dus het beloofde het een normale telling te worden.

Bij de Visvijvers Valkenswaard werd een alternatieve telmethode gehanteerd: omdat de vogels op de slaapplaats daar in het donker nog goed zichtbaar zijn werden later die avond in het donker geteld. Bij de Flaes werden naast de Grote Zilvers ook nog 2 Grote Zaagbekken en een IJsvogel waargenomen en bij De Maaij verbleef nog een roepende Roerdomp. Bij de Ringselvennen werd deze telronde een nieuw record gevestigd: maarliefst 13 slapende Grote Zilvers verbleven daar op de slaapplaats. Bij de Pastoorsweijer telde Wiebe zowel 's morgens als 's avonds 7exx.
Toplocatie deze ronde was het Beuven met 18exx, maar het Soerendonks Goor bleef met 14exx niet ver achter. Op zaterdag verbleven overdag bij Hageven/Plateaux al 6exx in het gebied. Dat beloofde misschien iets voor de slaapplaatstelling... Helaas vertrokken de 7exx die op zondagavond bij het Hageven werden waargenomen om 18:50u nog vanuit het gebied richting NO. Bij het Groot Meer verbleef op maandagavond 1 Grote Zilverreiger, maar die vloog in het donker nog op. Niet zeker is of deze vogel op het Klein Meer is ingevallen (werd daar niet waargenomen) of dat hij naar een andere slaapplaats (Landschot/Flaes?) is vertrokken.

Het toch enigszins onverwachte totale aantal van 88exx deze telronde is het hoogste aantal ooit voor een laatste telling in het telseizoen!!

Robert Kastelijn