Slaapplaatstelling Grote Zilverreigers winter 2007/2008:

In het kader van de landelijke telling van slaapplaatsen van Grote Zilverreigers wordt op verschillende plaatsen in De Kempen geteld. Hieronder de gegevens.

De reglementen van de telling (alsmede enkele tips), zoals die door de landelijke coordinatoren werden doorgegeven :

De telling begint een half uur voor zonsondergang. In principe gaan we door tot 3 kwartier na zonsondergang, of zolang de lichtomstandigheden dit zinvol maken. Geef niet op wanneer je na een uur nog niets hebt gezien; de binnenkomst kan soms erg laat zijn! Noteer van iedere binnenvliegende vogel of groep het exacte tijdstip van aankomst, en indien mogelijk ook de aanvliegrichting. Dat laatste kan een indicatie geven waar de vogels de dag hebben doorgebracht.
Typische vlucht is een rustige roeivlucht, gevolgd door een glijvlucht de laatste 100-150 m, die vaak afgesloten wordt met een spectaculaire klapwiekende duikvlucht. Blauwe Reigers laten vaak wel een rauwe roep horen bij aankomst; grote zilvers roepen doorgaans niet in de vlucht, al kun je soms wel wat geluidjes opvangen van de slaapplaats zelf. Kies dus een plek die goed uitzicht biedt op de slaapplaats en op het luchtruim (aanvliegroutes).
Omdat slaapplaatsen van grote zilvers zich niet zelden in de buurt van Aalscholverslaapplaatsen bevinden, zou het leuk zijn om die soort ook gelijk mee te nemen. Ook slapen er soms Blauwe Reigers tussen de zilverreigers; die ook liefst opschrijven. Tot slot wil ik iedereen vragen om de topografische atlascoordinaten (km-hok) of eventueel de inventarisatie-atlascoordinaten.

Methodiek zoeken slaapplaatsen :

Slaaplaatsen kun je vinden door overdag gunstige gebieden uit te kammen, en gevonden concentraties fouragerende zilvers te volgen tot aan de schemering. Zorg daarbij dat je over voldoende gebiedskennis beschikt, of over een goede kaart. Aan de hand van een kaart en waarnemingen van wegvliegende vogels kun je vaak wel een inschatting maken waar zich de slaapplaats zou kunnen bevinden. 
Veel slaapplaatsen bevinden zich in de buurt van water, vaak ook in de buurt van aalscholverkolonies of reigerkolonies. Grote zilvers slapen vooral in elzen, wilgen, berken etc.

Aanvullende opmerkingen betreft de telling van 2007/2008:

-

Telling 1 (24/25 november 2007)

Al totaal 42 Grote Zilverreigers slapend in De Kempen !!
Mooie score zo vroeg in de winter al. En dan nog als opmerking dat bij bovenstaande totalen De Flaes niet is meegenomen. Helaas viel het telweekend tegelijk met de landelijke SOVON dag en de vrijwilligersdag van Staatsbosbeheer, dus moest er wat geschoven worden om e.e.a. toch geteld te krijgen. Als aanvullende soorten werden geteld:

Aalscholver:         34exx De Maaij, 2exx Pastoorsweijer, 19exx Beuven, 1ex Hageven
Blauwe Reigers:   5exx, De Maaij, 2exx De Malpie, 2exx Hageven

Telling 2 (19/20 januari 2008)

Maarliefst 65 Grote Zilverreigers slapend in De Kempen (waarschijnlijk nog meer) !!
Ook deze telling weer enkele opvallende zaken. Zo werd op lokatie Beuven zowel 's-avonds als 's-morgens geteld. Bij de avondtelling (in zéér slechte omstandigheden weliswaar) leverde dit 14exx op, terwijl bij de ochtendtelling maarliefst 18exx werden geteld. Een verschil van 4exx dus. Deze vogels moeten welhaast erg laat zijn ingevallen (maar kunnen natuurlijk ook deels vanwege het slechte weer gemist zijn).
Bij het Soerendonks Goor werden bij deze telling (ook 's-morgens) de hoogste aantallen genoteerd: 19exx
Een ander opvallend punt was dat lokatie De Maaij bij deze telling onbezet bleef en dat alle vogels hun heil leken te zoeken bij de nabij gelegen lokatie Pastoorsweijer. Daar werden dan ook een erg fraai aantal van 15exx geteld !!
Ook bij De Flaes vond iets opvallends plaats: zondagmorgen (rond 10:00u : niet bijzonder vroeg) werd bij De Flaes door Pieter een aantal van 6exx gezien. 2 dagen later werd 's-avonds door Nico de eigenlijke telling uitgevoerd en leken er "maar" 2 exemplaren in te vallen. Zou er een 2e slaapplaats zijn bij De Flaes (of misschien wel Goorven), of zijn de vogels tijdens de eigenlijke avondtelling erg laat ingevallen en daardoor deels gemist, zoals bij het Beuven ?
De Visvijvers Valkenswaard en de Ringselvennen vertegenwoordigden bij deze telling de "middenmoot" met respectievelijk toch een fraaie 5 en 6exx.
Het Hageven bleef onbezet en bij de Malpie werd tot in het donker een vogel wadend in het Groot Malpieven waargenomen, maar er werd niet gezien of de vogel ook daadwerkelijk op De Malpie sliep.

Kortom: weer wat verrassende zaken, die weer ruimte tot speculeren laten.
Zomaar 2 stellingen (reactie welkom):
1. het lijkt er voorzichtig op dat een ochtendtelling een beter beeld geeft dan een avondtelling
2. de aantalsontwikkeling wijkt deze winter nu al af van voorgaande tellingen (waarin maart de beste maand was en januari de slechtste): gevolg van het zachte weer in januari?

Telling 3 (22/23 maart 2008)

Op diverse lokaties totaal toch nog 54exx !!
Na de telling van januari kregen we bericht van Lex dat er (weer) Grote Zilverreigers sliepen op de Landschotse Heide. Tevens werden na de jaruaritelling grote aantallen slapers geteld op het Beuven, met als piek 32exx op 16 maart 2008. Dat beloofde i.i.g. leuke aantallen voor de telling in maart.
Verrassend genoeg namen de aantallen echter af en leken de Grote Zilvers zich al op te gaan maken voor de terugtrek. Op de dag van de telling liet het weer ons even in de steek en was het guur en koud, met soms zelfs een sneeuwbui. Op verschillende lokaties werden geheel tegen de verwachting in geen of zeer weinig Grote Zilvers geteld. Zo verbleven er buiten Hageven/Plateaux en Malpie ook geen slapers op De Maaij (ook in januari al onbezet!) en de Visvijvers Valkenswaard. Toplokatie Soerendonks Goor viel met 3 exx wat tegen, mogelijk dus als gevolg van het ogenschijnlijk verzamelen van vogels op lokaties als o.a. Beuven en Flaes voor de terugtrek richting broedgebieden. Bij De Flaes werden de hoogste aantallen van afgelopen jaren genoteerd; een respectabele 11exx. Het Beuven was met 22exx weliswaar al 10exx gezakt sinds 16 maart, maar was deze telling toch de toplokatie. De (toch nog steeds respectabele) middenmoters bestonden deze telling uit de Landschotse Heide (5exx) en de Ringselvennen (7exx). Op die laatste lokatie werd eveneens een Kleine Zilverreiger waargenomen.
Al met al toch weer een mooi telseizoen. Zoals misschien al verwacht zijn de aantallen gedurende dit seizoen als totaal het hoogste van alle voorgaande telseizoenen. Totaal van de 3 tellingen dit seizoen komt op 161exx, terwijl 2006/2007 nog 145exx opleverde en 2005/2006 "maar" 96exx. Natuurlijk is het lastig te vergelijken omdat tijdens beide voorgaande telseizoenen oftewel in andere maanden geteld werd ofwel het weer (ijsbedekking) een grote invloed had tijdens 1 of meer tellingen.
Toch lijkt er dus een positieve trend gaande wat betreft overwinterende Grote Zilvers in onze regio. Met de terugkomst van de Landschotse Heide, waar na de januaritelling toch ook al eens 11exx zijn geteld, hoop ik dat we volgend winterseizoen misschien wel weer over deze fraaie score heen kunnen gaan. We gaan het zien...

Robert Kastelijn